موزه عبدالعظیم حسنی (ع) همانند نگینی در جنوب تهران می درخشد
به گزارش راگا نیوز، حرم مطهر و منور عبدالعظیم حسنی(ع) با بیش از هزار سال قدمت مکانی برای نجوا و طلب آمرزش و اجابت دعای مردمان ملک ری است؛ فضایی که انسان را از غوغای پرالتهاب خود به آرامش دعوت می کند، نجوا و اشک زائرین تو را بعد از خواندن نماز و دعا به صحن های حرم می کشد. گویی از بخشیده شدگان هستی.
در این میانه ساختمانی با معماری اسلامی و نورپردازی مناسب در ضلع جنوب شرقی حرم، پایین مزار طیب رضایی که به حر انقلاب معروف است، گنجینه ای از تاریخ کهن ملک ری، تو را به میهمانی خود دعوت می کند.
با اندک مبلغی وارد محیطی دنج و آرام می شوی که تعدادی از علاقمندان به حوزه تاریخ، فرهنگ و مذهب این سرزمین پر آوازه به دور از هیاهوی شهر قصه تاریخ و تمدن این سرزمین چشمان تو را می نوازد.
مردم این خطه انفاق و وقف را از خاندان اهل بیت (ع) به خوبی آموختند و آن را با نثار اشیاء گرانبها برای نسل های آینده به امانت گذاشته اند. اینجا موزه حرم مطهر عبدالعظیم حسنی (ع) است.
ˈمنصور بدیعیانˈساکن منطقه اسلامشهر که همراه با همسر و دختر 10 ساله خود برای اولین بار با موزه حرم مطهر آشنا می شود، در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: دخترم در قالب یک گروه دانش آموزی از این موزه بازدید و بیان خاطرات شیرین فاطمه 10 ساله ما را نیز مجبور به حضور و بازدید از این اشیا و آثار تاریخی کرد.
وی افزود: بیشتر قرآن ها و کتاب های خطی و قدیمی موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) توجه من را جلب کرد و اگر فرصت پیش بیاید به طور حتم در آینده نیز از این موزه با فرصت بیشتر بازید خواهم کرد.
ˈمقیسه احمدیˈ بازدید کننده دیگر موزه نیز که به طور اتفاقی متوجه وجود موزه ای تاریخی در صحن مصلای آستان مقدس عبدالعظیم حسنی (س) شده، گفت: من سال های سال است که برای زیارت حضرت به شهرری می آیم و امروز به طور اتفاقی در حال گشت زنی در صحن های اطراف حرم متوجه وجود موزه در این بخش شدم.
این شهروند تهرانی که پدرش از بازنشستگان سازمان میراث فرهنگی است، بیان کرد: از دوران کودکی موزه های تاریخی مختلف شهر تهران دیدن کرده ام و جذابیت این موزه نسبت به سایر موزه های تاریخی بزرگ تهران کمتر نیست و مشخص است که دست اندرکاران زحمت زیادی برای برپایی آن کشیده اند.
وی گفت: سکه های قدیمی، کتیبه ها و آثار و اسناد دست نویس تاریخی و به طور مشخص یک ماهوت سوزن دوزی مروارید و سرمه دوزی از دوران قاجار توجه مرا بیش از سایر اشیا به خود جلب کرد.
ˈعباس صفویˈ یکی دیگر از بازدید کنندگان، گفت: آثار تاریخی موجود در این موزه بیانگر عشق و ارادت مردم به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت است. وی که از علاقمندان حوزه تاریخ و فرهنگ است، افزود: همه آثار این موزه دیدنی هستند و بخش سکه های تاریخی، درها، زیارت نامه ها نظر مرا بیش از سایرآثار جلب کرد.
به گفته وی، با یک برنامه ریزی منسجم و کارشناسی، مسوولان فرهنگی می توانند برای جذب بازدید کنندگان بیشتر از رسانه ها و ساخت فیلم های کوتاه بهره ببرند.
این شهروند پایتخت که موزه آستان مقدس امام رضا (ع) و ایران باستان را هم دیده است، معتقد است: موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) هرچند کامل نیست اما از پتانسیل بالایی برخوردار است.
ˈامیرحسین بخش پورˈ گفت: با حضور در حرم مطهر عبدالعظیم حسنی و بازدید از این موزه، غرور و حس افتخاری نسبت به گذشتگان پیدا کردم.
وی افزود: کتیبه ها و آثار و اسناد دست نویس تاریخی که توسط صاحبان اثر و یا دارندگان آنان به این موزه اهدا شده است، مرا با فرهنگ وقف و تاثیرات آن بیش از گذشته آشنا کرد.
* سیر تاریخی احداث موزه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)
ˈعلیرضا اودرانˈ مسوول موزه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، در ادامه این گفت و گو با بیان اینکه این آستان مقدس تا سال 1373موزه مدونی نداشته است، خاطر نشان کرد: بعد از گذشت 3 سال از انتصاب حجت الاسلام ری شهری از سوی رهبر معظم انقلاب به تولیت آستان، ابتدا سالنی برای نمایش برخی از آثار این آستان در نظر گرفته شد.
وی افزود: بعدها در سال 1376 به دلیل اینکه ساختمان ˈدارالتولیهˈ به ساختمان مرکز فرهنگی جوانان آستان منتقل شد، تصمیم گرفته شد که فضای موجود به وسعت 3 هزار متر مربع در سال 1381 تکمیل و به موزه آستان اختصاص یابد.
اودران، با بیان اینکه، موزه آستان سیدالکریم موزه ای تخصصی نیست، افزود: هر چند در ابتدا این موزه ویژه آثار و موقوفات باستانی مجموعه آستان بنا شده اما به مرور زمان از سوی مجموعه دارانی دیگر اشیاء عتیقه یا معاصر و حتی غیر مرتبط با حرم و امور مذهبی به موزه اهدا شده و این تنوع آثار موزه را افزایش داد.
وی افزود: خانمی چند وقت پیش کتابی با عنوان ˈتذکره العابدینˈ که از کتب بسیار نفیسی در خصوص دعا است و منصوب به شخص خاصی نیست را برای اهدا به موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) آورده بود و اصرار داشت که اسمش را نگوید اما ما اینجا ضابطه و قانونی داریم و باید مشخصات تحویل دهنده اثر را ثبت کنیم.
مسوول موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) تصریح کرد: بخش عمده ای از آثار موجود در موزه آستان مربوط به زیارت نامه های وقفی است که از سوی مردم به آستان اهدا شده است.
وی با بیان اینکه، بیشتر بازدیدها از موزه به صورت سازمانی است؛ افزود: در طول هفته گروه های مختلفی از جمله دانش آموزان، دانشجویان و علاقمندان به میراث فرهنگی از این موزه دیدن می کنند.
مسوول موزه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) همچنین اظهارداشت: در سال گذشته بیش از 25 هزار دانش آموز از سراسر کشور در قالب گروه های دانش آموزی از این موزه دیدن کردند و بهای بلیط در نظرگرفته شده برای دانش آموزان نیم بها و دانش آموزان مناطق محروم نیز رایگان است.
*موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را بهتر بشناسیم
موزه آستان مقدس عبدالعظیم حسنی (ع) در دو طبقه بنا شده است و در طبقه اول آن درب های قدیمی حرم در دوره های مختلف آل بویه، سلجوقی، صفویه، قاجار و پهلوی، آینه ها و پرده های نقاشی و نقالی با موضوعات مذهبی که برداشت خیالی نقاش از صحرای محشر، وقایع عاشورا، فتح خیبر، شمایل معصومین و بهشت و دوزخ …که از اواسط دوره قاجاریه به بعد تقدیم موزه آستان شده به نمایش گذاشته شده است.
به دلیل مذهبی بودن موزه آستان تعدادی از نقاشی های قهوه خانه ای با موضوع مذهبی از اساتیدی چون استاد اسکندر، مدبر و همچنین حسین قوللر آقاسی نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
همچنین اشیاء مرتبط با مناسک و مراسم مذهبی مانند ظروف پخت نذری، شمع دانها، جانمازها و کتب نفیس خطی از جمله قرآن، صحیفه سجادیه، شاهنامه، کتب شعر و حدیث و دعا در این موزه به نمایش گذاشته شده و همچنین سنگ قبرهایی با حجاریهای منحصر به فرد از دوره قاجاریه جهت حفظ و نگهداری به داخل موزه منتقل شده است.
در طبقه اول موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) همچنین خمره های سفالی بزرگ متعلق به زمان ساسانیان که در حفاری های منطقه چشمه علی شهرری کشف شده به نمایش گذاشته شده است، خمره هایی که اندازه برخی از آنها به قد یک انسان نیز می رسد.
سکه های قدیمی، اشیا و مدالهای اهدایی پهلوانان ورزشی از جمله محسن سوریان، ملک محمدی، علیرضا کمالی فرد، مجید افلاکی به آستان و همچنین یک اسلحه تیربار کوچک انفرادی موسوم به تندر 90 ساخت وزارت دفاع در سال 1365 اهدایی به بانی موزه آستان است که بر آن نوشته شده استˈ این اسلحه از جنس طلا اهدایی وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران به وزیر وقت اطلاعات، آقای محمدی ری شهری استˈ.
در دو راه پله مجزا که طبقه اول و دوم موزه به یکدیگر متصل می شوند تابلو عکسهای قدیمی از دوره قاجاریه درباره حرم حضرت عبدالعظیم، آئین های قدیمی زمان قاجاریه و بافت قدیمی ری به نمایش گذاشته شده است.
مساحت زیربنایی طبقه دوم تقریبا یک سوم زیربنای طبقه اول موزه است و به صورت ایوانی پهن می توان تمام بخش های طبقه اول موزه را از بالا نظاره گر بود.
آثار و اشیای موجود در طبقه دوم موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) نیز شامل کتیبه های خطی وقف شده از جنس چوب، سفال، کاشی و کاغذ مربوط به دوره ها مختلف اسلامی از آیات، احادیث و اشعار شاعران زمان مشروطه است که با خطوط نسخ، ثلث، نستعلیق و شکسته نستعلیق نوشته شده اند.
در بخش آثار خطی مجموعه های متفاوتی از قرن هفتم هجری قمری تا اواخر دوره قاجار که بعضا اهدایی می باشد در این موزه نگهداری می شود.
همچنین در این طبقه اشیا و ظروف پیش از اسلام متعلق به عصر مفرغ لرستان، سفالینه های فلات مرکزی ایران پیش از آریایی ها و ظروف سفالی صدر اسلام و همچنین دوره سلجوقیان، صفویان و قاجاریه دیده می شود و بشقاب زینتی اهدایی دربار ناصرالدین شاه قاجار به آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) از آن جمله است.
در بدو ورود به طبقه دوم موزه آستان مقدس یک پارچه بزرگ منقش از دوره صفویه که روی قبر امامزاده را پوشانده بود به نمایش گذاشته شده است.
نمایش برخی اشیا قدیمی مرتبط با آئین های داخلی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) از جمله درهای حرم نیز در طبقه دوم موزه آستان دیدنی است.
مجموعه سکه های دوره های مختلف از زمان هخامنشیان تا پهلوی دوم، کتیبه ها و نگاره های قدیمی حرم در دوره های مختلف اسلامی، کتابهای خطی مذهبی و شعر، نمونه سنگ های قبور منسوب به شاهزادگان قاجار مدفون در حرم، خمره ها، ظروف و اشیا فلزی متعلق به هزاره های پیش از اسلام و دوره های اسلامی، عصای قدرت، قلیان سلطنتی و … از آثار و اشیا این موزه با ارزش است.