راگانیوز- مکانی مقدس و منتسب به امام حسین (ع) تو گویی بر بلندای کوه نشسته و نگاه غمبار و ماتم زده خود را به قتگاه همسر و فراق فرزندی رشیدی که امام چهارم شیعیان است دوخته.
آرامگاه بی بی شهربانو در شمال امین آباد در دامنه جنوبی کوهی معروف به همین نام بر فراز صخره ای کوهستانی با گنبد مینایی که با دیوار سنگی بسیار قدیمی محصور می باشد، واقع شده است.
این بنا را مردم آرامگاه بی بی شهر بانو دختر یزد گرد سوم و زوجه حضرت امام حسین (ع) و مادر بنده ای از مقربان درگاه خدا که زینت همه عابدین حضرت امام علی بن حسین (ع) می دانند.
بنای این مکان مقدس شامل دو صحن، حجرات و رواق و متعلقات دیگر و دارای دو گنبد زیباست، یکی از گنبدها به قدمت تقریبی هزار سال و از گنبدهای یک پوشه ای با مصالح سنگ و روکش آجر به صورت بسیار زیبا و حیرت انگیزی بنا شده است.
گنبد دوم نیز به صورت دو پوشه بوده و به نظر می رسد در دوره قاجاریه بنا شده و با نمایی از کاشی های زرد و لاجوردی و کمر بندهایی با کاشی هایی به صورت کوفی تزیین شده است.
این مجموعه محوطه ای است مستطیل شکل شمالی ـ جنوبی، به طول 33متر و عرض 22 متر که با دیواری سنگی که از شمال به کوهستان محدود می شود و دربخش جنوبی آن چند بنای محکم سنگی با پوشش گنبدی از سنگ و آجر وجود دارد.
بنای اصلی بقعه از سنگ و گچ ساخته شده و طاق های آن آجری و از سبک و وضع بنا برمی آید که هسته اصلی آن در دوره ساسانی ساخته شده و در سده چهارم از آن برای آرامگاه استفاده شده و قسمت هایی به آن افزوده اند.
این بقعه مشتمل بر حرم کوچک چهارگوشی است با ابعادی در حدود 25/ 3متر و مدخل اصلی حرم رو به مشرق و دارای سردری است متعلق به روزگار صفوی، اما گنبد کاشی کاری و برخی گچ بری ها و تزیینات آن از آثار دوره قاجار است.
جلو سر در، دهلیزی قرار دارد که در گذشته به صورت ایوانی بوده و بخشی از حیاط اندرون بقعه به شمار می آمده و در جنوب همین دهلیز بنای مربع سنگی استواری با ابعاد 8/5 متر و پوشش ضربی متعلق به قرن چهارم وجود دارد.
در جنوب حرم نیز اتاق طویل مسدودی در جهت شرقی ـ غربی قرار دارد که احتمال داده اند متعلق به دوره ساسانی است این اتاق از مشرق به بنای مربع سنگی مذکور منتهی می شود و معلوم می باشد که در آغاز، راه ورود به بنای سنگی بوده است.
همچنین در شمال حرم، مسجد یا رواقی از دوره قاجاریه وجود دارد، صحن بزرگتر بقعه که حیاط بیرونی آن محسوب می شود در شمال همین مسجد واقع شده و در شمال صحن، اتاقی برای اقامت میهمانان متولی و زوار دیگر احداث شده است.
پایین پله های بقعه بی بی شهربانو و در سمت راست غاری به چشم می خورد که مدخل تنگ و باریکی دارد، داخل غار نیز برای نذر شمع روشن می کنند، در قسمتی از این غار پنجره ای مشبک قرار دارد که مردم بر روی آن دخیل می بندند.
قدیمی ترین اثر موجود در این بقعه صندوق داخل ضریح است که در این صندوق منبت کاری شده کتیبه هایی به خط ثلث برجسته نقش بسته که حدیث های پیامبر اسلام و لقب های شهربانو را در برداشته و تاریخ نگارش شده بر روی این صندوق سال 888 هجری قمری (861 شمسی ) را نشان می دهد که متعلق به 524 سال پیش و مربوط به دوران تیموریان است.
شهر ری به عنوان یک شهر باستانی با قدمتی بالغ بر شش هزار سال بیش از 20 اثر تاریخی مهم از جمله تپه چشمه علی، برج طغرل، تپه میل، آتشکده ری، قلعه گبری، قلعه استودان، بازار ری ، حرم مطهر عبدالعظیم حسنی (ع) و بقعه بی بی شهربانو را در خود جای داده است.
